Thị trường chứng khoán tràn đầy cơ hội

Năm 2017, thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục ghi dấu những thành quả ấn tượng trên chặng đường 17 năm phát triển. Trên cương vị lãnh đạo của Sở GDCK TP.HCM, xin ông đánh giá thêm về kết quả này?

Nối tiếp đà tăng trưởng trong năm 2016, thị trường chứng khoán 6 tháng đầu năm 2017 tiếp tục đạt mức tăng ấn tượng về quy mô và thanh khoản. Chỉ số VN-Index vượt mốc 700 điểm, đạt 776,47 điểm tính đến ngày 30/6/2017, tăng 16,78% so với đầu năm. Trong vòng 5 năm qua, chứng khoán Việt Nam luôn giữ vững xu hướng tăng ổn định so với các thị trường trong khu vực.

Với sự xuất hiện của nhiều công ty có quy mô lớn tham gia niêm yết, giá trị vốn hoá thị trường cổ phiếu trên HOSE tính đến ngày 30/6 tiến đến mức 1.902.525 tỷ đồng, tương đương 41%/GDP, chiếm trên 90% quy mô thị trường cả nước, tăng hơn 25% so với cuối năm 2016.

Thanh khoản thị trường luôn duy trì ở mức cao và ổn định với bình quân phiên đạt 3.815 tỷ đồng, tăng 67,85% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt có những phiên giao dịch đạt giá trị hơn 6.000 tỷ đồng. Nhà đầu tư nước ngoài cũng đã quay trở lại mua ròng tại thị trường Việt Nam sau khi bán ròng trong năm 2016 với mức giao dịch đạt bình quân 12% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường.

Như “tuổi 17 bẻ gãy sừng trâu”, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn tiếp tục tràn đầy cơ hội cho dòng vốn đầu tư quốc tế, hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài.

Nếu như năm 2016, số lượng tài khoản của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài tăng 27,88% so với năm 2015, thì trong 6 tháng đầu năm nay, mức tăng này vẫn duy trì ở tốc độ cao nhất so với nhóm các tài khoản khác.

Với sự không ngừng lớn mạnh của thị trường trong thời gian qua, theo ông, đâu là yếu tố cốt lõi mang lại giá trị bền vững cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam?

Ngoài những yếu tố về chất lượng hàng hoá, thanh khoản và hạ tầng công nghệ, tính công khai, minh bạch thị trường được xem là nguyên tắc và là thước đo chuẩn mực của một thị trường chứng khoán hoạt động hiệu quả.

Với vai trò là đơn vị tổ chức vận hành thị trường, HOSE luôn nỗ lực hướng đến áp dụng các thông lệ và chuẩn mực quốc tế trong việc duy trì chất lượng quản trị công ty và minh bạch thị trường.

Năm 2017 là năm thứ 10 liên tiếp HOSE triển khai bình chọn báo cáo thường niên với mục tiêu hướng đến minh bạch - quản trị tốt - phát triển bền vững cho các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Đây cũng là năm đầu tiên có sự tham gia của 4 công ty kiểm toán hàng đầu là Deloitte, Ernst&Young, KPMG và PricewaterhouseCoopers (PwC) vào quy trình tuyển chọn. Chúng tôi quyết tâm nâng tầm uy tín và chất lượng của giải thưởng này cũng chính vì ngày càng ý thức sâu sắc về ý nghĩa, vị thế, cũng như sức lan toả đối với doanh nghiệp niêm yết, nhà đầu tư và thị trường.

Ông Lê Hải Trà 

Nguyên tắc đầu tư có trách nhiệm (PRI) hướng đến phát triển bền vững hiện nay đang ngày càng trở thành mối quan tâm lớn của nhiều tổ chức đầu tư quốc tế chuyên nghiệp.

Phát triển bền vững chính là cơ hội để thị trường Việt Nam có thể tiếp cận dòng vốn đầu tư quốc tế từ 1.650 quỹ đầu tư lớn có cam kết thực hiện đầu tư trách nhiệm, đại diện cho tổng giá trị tài sản hơn 59.000 tỷ USD, trong đó có những tổ chức đang tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Việt Nam.

Trong tháng 7/2017, Sở sẽ ra mắt chỉ số Phát triển bền vững (VNSI), gồm 20 cổ phiếu niêm yết trên HOSE được đánh giá tốt về mặt môi trường, xã hội và quản trị với tiêu chí đánh giá dựa trên Bộ tiêu chuẩn GRI, Bộ nguyên tắc quản trị công ty của OECD và quy định pháp luật chứng khoán hiện hành.

Với chỉ số VNSI, HOSE kỳ vọng tạo ra thước đo mới cho thị trường chứng khoán và cũng là cơ sở để xây dựng các sản phẩm tài chính “xanh” khác, giúp nâng cao việc áp dụng phát triển bền vững cho công ty niêm yết cũng như khuyến khích các nhà đầu tư, đặc biệt là công ty chứng khoán và quỹ đầu tư, hướng đến thực hiện đầu tư theo các nguyên tắc có trách nhiệm.

Thời gian qua, nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ nhóm thị trường cận biên (Frontier Market) lên nhóm thị trường mới nổi (Emerging market) là chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm, kỳ vọng của thị trường. Theo đánh giá tháng 6/2017, MSCI vẫn chưa đưa Việt Nam vào danh sách xem xét của nhóm thị trường mới nổi. Quan điểm của ông về việc này như thế nào, thưa ông?

Việc đáp ứng các tiêu chí của tổ chức MSCI để được nâng hạng lên nhóm thị trường chứng khoán mới nổi nhằm nâng cao sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam, từ đó tác động trực tiếp lên khả năng thu hút dòng vốn nước ngoài luôn là nỗ lực của cơ quan quản lý.

Theo thống kê của tổ chức MSCI, hiện có khoảng 1.600 tỷ USD tài sản của các quỹ đầu tư đang tham chiếu trên nhóm các chỉ số về thị trường mới nổi của MSCI.

Tuy nhiên, MSCI không phải là tổ chức duy nhất thực hiện việc đánh giá xếp hạng thị trường mà còn một số các tổ chức khác như FTSE Russell, S&P Dow Jones. Mỗi tổ chức có một hệ thống tiêu chí đánh giá riêng, nhưng đều tập trung vào các khía cạnh cơ bản như: mức độ phát triển của nền kinh tế, sự ổn định về chính trị, quy mô và tính thanh khoản của thị trường, hiệu quả vận hành của thị trường, khả năng tiếp cận thị trường của nhà đầu tư nước ngoài, khả năng lưu chuyển dòng vốn…

Nếu Việt Nam đáp ứng được các tiêu chí xếp hạng vào nhóm thị trường mới nổi của các tổ chức như MSCI, FTSE Russell hay S&P Dow Jones, các cổ phiếu đủ điều kiện của Việt Nam sẽ tham gia vào nhóm các chỉ số về thị trường mới nổi của những tổ chức này và khi đó, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có thể tận dụng được một phần của dòng vốn khổng lồ từ các quỹ đầu tư theo các chỉ số.

Hiện nay, Việt Nam đã đáp ứng được nhóm tiêu chí về quy mô và thanh khoản. Vướng mắc chính nằm ở nhóm tiêu chí về khả năng tiếp cận thị trường cụ thể là vấn đề về sở hữu nước ngoài, độ mở trong việc luân chuyển dòng vốn ra/vào thị trường. Các vấn đề này đã và đang được các cơ quan chức năng cố gắng tháo gỡ.

Nâng hạng thị trường là một quá trình tương đối dài, đòi hỏi nhiều nỗ lực để tạo ra những thay đổi, vì vậy, cần phải có một kế hoạch tổng thể và phối hợp chặt chẽ giữa nhiều cơ quan, ban ngành liên quan.

Kết quả được nâng hạng là mục đích cuối cùng, nhưng quá trình nỗ lực để thay đổi, cải thiện những điểm còn hạn chế của thị trường, bản thân nó cũng đã mang lại nhiều lợi ích cho thị trường. Đây mới là yếu tố hấp dẫn mang tính dài hạn của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ông có thể chia sẻ một vài dự định trong kế hoạch phát triển của HOSE  những năm tới?

HOSE vẫn theo đuổi giá trị cốt lõi của mình xuyên suốt chặng đường phát triển với mục tiêu lọt vào Top 5 các sở giao dịch chứng khoán khu vực ASEAN vào năm 2020, có quy mô giá trị vốn hoá thị trường cổ phiếu đạt trên 60% GDP và giá trị giao dịch bình quân phiên đạt mức 250 triệu USD/ngày vào năm 2020.

Bên cạnh những nỗ lực về nâng cao tính minh bạch và kỷ luật thị trường, nâng cao giá trị công ty niêm yết, hướng đến các chuẩn mực và thông lệ tốt về quản trị, HOSE sẽ tập trung vào chiến lược đa dạng hóa các sản phẩm mới.

Cụ thể, trong năm 2017, Sở sẽ đẩy mạnh việc triển khai sản phẩm chứng quyền có bảo đảm, dự kiến ra mắt thị trường vào cuối quý III/2017 với kỳ vọng mở ra một kênh giao dịch mới và hiệu quả, đáp ứng các chiến lược đầu tư linh hoạt với chi phí thấp cho thị trường.

Việc phát triển các chỉ số nhằm thiết kế các sản phẩm phục vụ cho mục đích đầu tư, đặc biệt là các quỹ đầu tư nước ngoài, cũng sẽ được chú trọng.

Trong thời gian tới, HOSE sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị thụ hưởng đẩy mạnh tiến độ triển khai dự án hệ thống công nghệ thông tin với nhà thầu KRX để sớm đưa hệ thống vào vận hành.

Đây sẽ là nền tảng công nghệ giúp việc quản lý điều hành thị trường hiệu quả hơn, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm mới ra thị trường một cách an toàn và cũng là một nền tảng giúp các công ty chứng khoán phát triển các sản phẩm dịch vụ.